English

Manifesto

Julian Rosefeldt
Niemcy 2016 / 94’
Happy End Na pokuszenie

Aktorski master class w wykonaniu Cate Blanchett – napisał branżowy „IndieWire” po premierze Manifesto na festiwalu Sundance. Aktorka wciela się tu bowiem w aż trzynaście różnych postaci: gospodyni domowej, nauczycielki, robotnicy, wdowy, wokalistki punkowego zespołu, bezdomnego mężczyzny czy reporterki telewizyjnej. Każdy z jej bohaterów wygłasza na ekranie fragmenty słynnych artystycznych manifestów autorstwa pisarzy i reżyserów; malarzy i tancerzy; rzeźbiarzy i poetów; filozofów i architektów: Rodczenki, Apollinaire'a, Wiertowa, Jarmuscha, Malewicza, Tzary, Aragona, Bretona, Rainer, von Triera, Marksa, Maciunasa, Herzoga i wielu, wielu innych.

Zrealizowany przez niemieckiego artystę Juliana Rosefeldta, dyskretnie zilustrowany muzycznie przez Nilsa Frahma i Bena Lukasa Boysena, Manifesto prezentowany był najpierw w galeriach jako rozpisana na trzynaście ekranów instalacja. Dziś rozpoczyna swoje kolejne życie, tym razem jako film. W swoich performance'ach Cate Blanchett nie tylko demonstruje najwyższej próby aktorski kunszt, ale także wraz ze swoimi bohaterami testuje potęgę dwudziestowiecznych proroctw, które Rosefeldt umieszcza w zaskakujących, często zabawnych kontekstach. Manifest Dada pada więc z ekranu w postaci mowy pogrzebowej wygłaszanej przez zagniewaną wdowę (Umieramy jako bohaterowie lub idioci – co na jedno wychodzi!), słowa Claesa Oldenburga zamieniają się zaś w modlitwę wygłaszaną przed posiłkiem (Jestem za sztuką, która naśladuje to, co ludzkie, która gdy trzeba jest komiczna, gdy trzeba gwałtowna, ale zawsze reprezentuje to, co konieczne – mówi Blanchett nad parującym indykiem). Kamera Christopha Kraussa w eleganckich, długich ujęciach portretuje postindustrialne pejzaże, wciska się do ciasnej klitki w bloku, zanurza w sterylne wnętrza instytutów badawczych, w mroki balangi na koncertowym backstage'u, spływa w błękitny chłód telewizyjnego studia. Zagląda też do jasnej klasy, gdzie Cate Blanchett daje dzieciom lekcję manifestów filmowych (Stan Brakhage Metaphors of Vision, 1963; Jim Jarmusch Golden Rules of filmmaking, 2002; Lars von Trier/Thomas Vinterberg Dogme 95, 1995; Werner Herzog Minnesota Declaration, 1999). Pamiętaj, co powiedział Jean-Luc Godard: >>Nieważne, skąd bierzesz, ważne, dokąd zabierasz to, co wziąłeś<< – przypomina uczniom jedną ze złotych zasad Jarmuscha. Manifesto to dowód na to, że i Julian Rosefeldt dobrze zapamiętał tę lekcję.

Małgorzata Sadowska

Julian Rosefeldt

Niemiecki reżyser filmowy i artysta wideo, mieszkający i tworzący w Berlinie, od 2001 roku profesor Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Swoje prace wystawiał w mueach i na festiwalach na całym świecie, niektóre z nich wchodzą w skład kolekcji renomowanych instytucji, m.in. berlińskiej Neue Nationalgalerie, londyńskiej Saatchi Gallery czy nowojorskiego Museum of Modern Art.

Filmografia

2002 Asylum (short)

2014 Deep Gold (short)

2015 The Creation

2016 Manifesto

Twórcy

reżyseria Julian Rosefeldt
scenariusz Julian Rosefeldt
zdjęcia Christoph Krauss
montaż Bobby Good
dźwięk David Hilgers, Fabian Schmidt, Markus Stemler, Tschangis Chahrokh
obsada Cate Blanchett, Erika Bauer, Ruby Bustamante
producent Julian Rosefeldt
produkcja Bayerischer Rundfunk (BR), Ruhr Triennale, Schiwago Film
język angielski