Spóźniony blues

John Cassavetes (1929–1989) – urodzony w Nowym Jorku amerykański aktor i autor filmowy greckiego pochodzenia. Obecnie uznaje się go za twórcę kina niezależnego w Stanach Zjednoczonych. Do filmu, jak twierdził, trafił przypadkiem. Karierę rozpoczął jako aktor w latach 50. XX wieku. Grywał postacie zbuntowanych i niezależnych mężczyzn. Aktorstwo szybko przestało mu wystarczać. Pod koniec dekady, przy pomocy oraz wsparciu finansowym ze strony przyjaciół, nakręcił swój pierwszy autorski film Cienie. Wywołał on niezwykłe poruszenie na Wschodnim Wybrzeżu i w Europie. Sukces Cieni spowodował zainteresowanie ze strony Hollywood. Po kilku bolesnych doświadczeniach podczas kręcenia dwóch filmów (Spóźniony blues i Dziecko czeka) oraz z wilczym biletem Cassavetes wrócił z Hollywood do Nowego Jorku. Kilka lat względnej bezczynności, przeprowadzka do Los Angeles oraz powiększenie rodziny (wraz z aktorką Geną Rowlands tworzyli niezwykły związek; Gena była gwiazdą wielu jego filmów) poprzedziły dojrzały okres jego twórczości. Do Hollywood wracał, by grać, zdobywając w ten sposób fundusze na swoje niezależne filmy. Łącznie nakręcił ich dziewięć. Prócz Cieni są to kolejno: Twarze, Mężowie, Minnie i Moskowitz, Kobieta pod presją, Zabójstwo chińskiego bukmachera, Premiera, Gloria, Strumienie miłości. Zmarł w 1989 roku po wielu latach zmagań z marskością wątroby.

Filmy Cassavetesa od początku budziły kontrowersje. Podczas gdy w Stanach traktowano je z rezerwą, w Europie odnosiły sukcesy i zbierały nagrody. Chcąc je jak najogólniej scharakteryzować, można by przywołać określenie Krzysztofa Mętraka. Pisząc o dziełach amerykańskiego twórcy, powiedział, że jest to miazga Cassavetesa. Można to rozumieć na wiele sposobów. Cassavetes odrzucał wszystkie konwencje dotyczące sposobu przedstawiania i poruszanych tematów, serwując widzowi miazgę. Reżyser nie sugerował prostych rozwiązań. Mimo że poruszał bardzo bolesne kwestie często w bardzo bolesny sposób, nie podsuwał na koniec rozwiązania, ale właśnie miazgę. Wreszcie widz, który zdecyduje się wejść w świat Cassavetesa, po obejrzeniu jego filmów będzie się czuł, jakby zrobiono z niego miazgę.