English

Swój wśród obcych, obcy wśród swoich

Nikita Mikhalkov
At Home Among Strangers, a Stranger at Home / Svoy sredi chuzih, chuzoi sredi svoih
ZSRR 1974 / 97’
ZSRR: Złote lata

Pełnometrażowy debiut Nikity Michałkowa, reżysera, który stał się ikoną kina rosyjskiego. Twórca nawiązuje tu do spaghetti westernów, a nawet sam wciela się w rolę łotra w długim płaszczu i ogromnym kapeluszu.

Swój wśród obcych, obcy wśród swoich jest niewątpliwie przykładem udanego mariażu tradycyjnego radzieckiego czerwonego westernu i równie tradycyjnego amerykańskiego prototypu. Michałkow wykorzystał najbardziej typowe konwencje westernu i czerwonego westernu, a następnie połączył i skontrastował je ze sobą. W filmie Swój wśród obcych, obcy wśród swoich niezłomni komuniści są podobni do samotnych bohaterów klasycznego westernu. Mamy tu też wszystkie niezbędne elementy: konne pościgi, napady na pociąg, strzelaniny, chciwość, przemoc, złowieszczą ciszę i komizm.

Naturalnie pieniądze, o które biją się bandyci, są przeznaczone na zakup żywności dla głodującego radzieckiego ludu, a wszystkie główne postacie są członkami Partii. Jednakże w filmie wspomina się zarówno Marksa, jak i Boga, co było odważnym krokiem jak na ówczesne czasy. Konwencja westernu przemienia się tu w odważną parabolę ze śmiałym przesłaniem, że przyjaźń zwycięża polityczne sojusze, osobiste ambicje, a nawet interes państwa.

Natalia Riabchikova / Rotterdam IFF

Nikita Mikhalkov

Urodził się w 1945 roku w Rosji. Jest prawnukiem malarza Wasilija Surikowa, wnukiem malarza Piotra Konczałowskiego, synem pisarza i poety Siergieja Michałkowa oraz pisarki i tłumaczki Natalii Konczałowskiej, a także przyrodnim bratem reżysera Andrieja Michałkowa-Konczałowskiego (Pierwszy nauczyciel, Szlacheckie gniazdo, Wujaszek Wania, Romanca o zakochanych). Uczył się w Wyższej Szkole Teatralnej im. Szczukina w Moskwie, po czym rozpoczął karierę aktorską. Grał m.in. w filmach Chodząc po Moskwie (1963), Czerwony namiot (1969), Szlacheckie gniazdo (1969) czy Station Chief (1972). Następnie studiował w Państwowym Instytucie Filmowym. Po obronie pracy dyplomowej, etiudzie filmowej Spokojny dzień pod koniec wojny, nakręcił swój debiutancki film Swój wśród obcych, obcy wśród swoich (1974).

Wybrana filmografia

1970 Spokojny dzień pod koniec wojny / Spokoynyy den v kontse voyny / A Quiet Day at the End of the War (short)

1974 Swój wśród obcych, obcy wśród swoich / Svoy sredi chuzih, chuzoi sredi svoih / At Home Among Strangers, a Stranger at Home

1976 Niewolnica miłości / Raba lyubvi / A Slave of Love

1977 Niedokończony utwór na pianolę / Neokonchennaya pyesa dlya mekhanicheskogo pianino / An Unfinished Piece for Mechanical Piano

1979 Kilka dni z życia Obłomowa / Neskolko dney iż zhizni I.I. Oblomov / Oblomov

1991 Urga / Close to Eden

1994 Spaleni słońcem / Utomlyonnye solntsem / Burnt by the Sun

2010 Spaleni słońcem 2 / Utomlyonnye solntsem 2 / Burnt by the Sun 2

Twórcy

reżyseria Nikita Mikhalkov
scenariusz Nikita Mikhalkov, Eduard Volodarvski
zdjęcia Pavel Lebeshev
montaż Lyudmila Yelyan
muzyka Eduard Artemiev
obsada Yuri Bogatyryov, Sergei Shakurov, Anatoly Solonitsyn, Nikita Mikhalkov
produkcja Mosfilm
właściciel praw Ruscico – Russian Cinema Council
źródło kopii Filmoteka Narodowa
język rosyjska
barwa kolor i cz.-b.