English

Zabawa bez granic

Ulrich Seidl
Fun without Limits / Spass ohne Grenzen
Austria 1998 / 45’

Europa-Park w niemieckim Rust to drugi po Disneylandzie wśród największych tego typu obiektów na Starym Kontynencie i najprawdziwsza maszyna do produkcji rozrywki. Kamera Seidla wpuszcza widza tylnymi drzwiami i odkrywa przed nim niezliczone procedury, dłonie i twarze umożliwiające funkcjonowanie tego świata. Przygląda się także mieszkańcom miasteczka, którzy z niezwykłą powagą analizują znaczenie i rolę tego przybytku. Przewodniczką po krainie uciech jest rekordzistka w liczbie odwiedzin w parkach rozrywki, czterdziestoletnia Dorothea Spohler-Clausen, która ma na koncie blisko 500 takich wizyt. To pełna fobii i lęków kobieta-dziecko, która jedynie w sztucznym świecie kolejek górskich i styropianowych zamków znajduje spokój i cel. W jej opowieściach pojawiają się czasami okruchy dziecięcych traum, odłamki niespełnionych marzeń. Ale szybko rozpływają się w jarmarcznej muzyce, krzykach z domu strachów i śmiechu pozostałych gości.

Ulrich Seidl

Rocznik 1952. Austriacki reżyser, scenarzysta i producent, laureat wielu festiwali. Na swojej stronie internetowej do listy przymiotników go określających sam dodaje jeszcze kilka: voyeur, mizantrop, cynik, społeczny pornograf, łajdak, prowokator, pesymista, humanista. To jednak bardziej igranie z powszechną opinią na swój temat niż deklaracja autorskiej tożsamości. Od kiedy ponad 30 lat temu zaczął kręcić filmy, nieustannie wzbudza kontrowersje. Główną tego przyczyną zdaje się jego niechęć do określania gatunkowej formuły – reżyser ten nie potrzebuje rozróżnienia na dokument i fikcję, dlatego też jego twórczość bywa nazywana zainscenizowaną rzeczywistością. Ta niejasność konfunduje, czasami irytuje odbiorcę, który lubi przejrzyste kategorie. Twórca najchętniej pracuje z amatorami, realizuje zdjęcia w prawdziwych przestrzeniach. Często kojarzy się go z Fassbinderem, Herzogiem czy Pasolinim. Seidl to stuprocentowe przeciwieństwo fotografa ślubnego – jego obiektyw wyłapuje momenty nieestetyczne, wstydliwe, bolesne. Jednak owo okrutne spojrzenie to tylko pozór. W starannie skomponowanych kadrach filmów Seidla widać głęboko humanistyczne podejście do portretowanej rzeczywistości.

Filmografia

1980 Metr czterdzieści / Einsvierzig / One Forty (doc., short)

1982 Bal / Der Ball / The Prom (short)

1984 Look 84 (short)

1990 Good News: o roznosicielach gazet, martwych psach i innych wiedeńczykach / Good News: Von Kolporteuren, toten Hunden und anderen Wienern / Good News: Newspaper Salesmen, Dead Dogs and Other People from Wienna (doc.)

1992 Spodziewane straty / Mit Verlust ist zu rechnen / Losses to Be Expected (doc.)

1994 Ostatni prawdziwi mężczyźni / Die letzten Männer / The Last Real Men (TV, doc.)

1995 Obrazy na wystawie / Bilder einer Ausstellung / Pictures at an Exhibition (TV, doc.)

1995 Zwierzęca miłość / Tierische Liebe / Animal Love (doc.)

1997 Miłośnik biustów / Der Busenfreund / The Bosom Friend (TV, doc.)

1998 Zabawa bez granic / Spass ohne Grenzen / Fun without Limits (TV, doc.)

1998 Modelki / Models

2001 Upały / Hundstage / Dog Days

2002 Stan narodu / Zur Lage / State of the Nation (doc.)

2003 Jezu, Ty wiesz / Jesus, Du weisst / Jesus, You Know (doc.)

2006 Bracia, weselmy się / Brüder, laßt uns lustig sein / Brothers, Let Us Be Merry (segment in The Mozart Minute)

2007 Import/Export

2012 Paradies: Liebe

Twórcy

reżyseria Ulrich Seidl
scenariusz Ulrich Seidl
zdjęcia Wolfgang Thaler
montaż Walter Andreas Christen
dźwięk Uwe Kohrs
obsada Dorothea Spohler-Clausen
producent Veit Heiduschka
produkcja WEGA-Film
właściciel praw ORF Enterprise
język niemiecki