Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest

Fabuła została zainspirowana zdarzeniem, o jakim reżyser usłyszał w szpitalu w Tworkach od jego dyrektora, doktora Kaczanowskiego, przy okazji realizacji Iluminacji. Akcja rozgrywa się w Polsce, w przededniu II wojny światowej. Bohaterami są obcokrajowcy, Nina i jej mąż, Julian, honorowy konsul Urugwaju i zarządca kilku fabryk, odwiedzający majątek polskiej arystokracji. Opowiadając historię Niny marzącej o świętości i cierpiącej na chorobę psychiczną, Zanussi podejmuje swoje ulubione tematy: problem dwoistości człowieka, dychotomii dusza-ciało, opozycji dobra i zła, natury i kultury, dziwnej bliskości świętości i szaleństwa.

Piękni ludzie, eleganckie wnętrza i plenery - barokowa stylistyka filmu przypomina nieco dzieła Viscontiego. Wyraźnie odczuwa się perspektywę autorską charakterystyczną dla koprodukcyjnych filmów Zanussiego lat 80. - chłodne spojrzenie kosmopolity. Obrazki z prowincji, z umorusanymi wiejskimi dziećmi czy innymi motywami egzotycznymi dla cywilizowanego Europejczyka, podobnie jak salonowe sceny z życia polskiej szlachty - są naszkicowane grubą kreską, pokazane jakby zza szyby zachodniej limuzyny.

Mirella Napolska