English

Potępienie

Béla Tarr
Damnation / Kárhozat
Węgry 1988 / 120’
Nieodwracalne: chronologicznie Ptaszki, sieroty i głupcy

Melodramat, jaki mógł nakręcić tylko Béla Tarr. Gęsty i duszny jak atmosfera w barze Titanik, w którym rozgrywa się duża część akcji tego filmu, jednego z najważniejszych w dorobku węgierskiego mistrza. W tonącym w zimnym deszczu i błocie mieście widmie śledzimy losy bohaterów uwikłanych w trójkąt miłosny. On nieszczęśliwie kocha się w piosenkarce. Ona marzy o ucieczce z prowincji i prawdziwej karierze. Jej mąż zostaje wmieszany w nielegalne interesy. Czerpiącym z ikonografii kina noir Potępieniem Béla Tarr rozpoczął długoletnią współpracę z cenionym pisarzem László Krasznahorkaiem, która w późniejszych latach przyniosła m.in. takie arcydzieła jak Szatańskie tango czy Koń turyński. To także pierwszy film, w którym uformował się rozpoznawalny styl Węgra. Po latach długie, nastrojowe ujęcia w czerni i bieli, a także zamiłowanie do postindustrialnego krajobrazu i posępnych bohaterów przygniecionych życiem staną się znakiem charakterystycznym kina Tarra. Kapitalną pracę kamery Gábora Medvigyego można docenić w pełni na dużym kinowym ekranie, szczególnie że na festiwalu czeka nas seans odrestaurowanej kopii Potępienia.

Mariusz Mikliński

nagrody

MFF w Cannes 2005 - Foreign Cineaste of the Year

Béla Tarr

Mistrz slow cinema, uznawany za spadkobiercę Andrieja Tarkowskiego i Michelangelo Antonioniego. Zaczął kręcić amatorskie filmy w wieku 16 lat. Jego debiut Ognisko zapalne (MFF w Mannheim, Grand Prix) to tytuł inspirowany filmami Johna Cassavetesa. W drugiej połowie lat 80. Tarr odszedł od ponurego realizmu i przyjął bardziej metafizyczne spojrzenie. Nad swoim arcydziełem Szatańskim tangiem pracował ponad siedem lat. Założyciel szkoły filmowej Film Factory w Sarajewie. Bohater retrospektywy na festiwalu Nowe Horyzonty w 2004 roku. Przewodniczący jury konkursu Nowe Horyzonty w 2013 roku.

Wybrana filmografia

1981 Outsider / Szabadgyalog / The Outsider

1982 Ludzie z prefabrykatów / Panelkapcsolat / Prefab People

1984 Jesienny almanach / Öszi almanach / Almanac of Fall

1988 Potępienie / Kárhozat / Damnation

1994 Szatańskie tango / Sátántangó / Satan's Tango

2000 Harmonie Werckmeistera / Werckmeister harmóniák / Werckmeister Harmonies

2007 Człowiek z Londynu / The Man from London

Twórcy

reżyseria Béla Tarr
scenariusz Béla Tarr, László Krasznahorkai
zdjęcia Gábor Medvigy
montaż Ágnes Hranitzky
muzyka Mihály Víg
obsada Miklós Székely B., Vali Kerekes, György Cserhalmi, Gyula Pauer, Hédi Temessy
producent József Marx
produkcja Hungarian Film Institute, Hungarian Television, Mokép
właściciel praw Luxbox
język węgierski
barwa cz.-b.