English

Persona

Ingmar Bergman
Szwecja 1966 / 85’
Tam, gdzie rosną poziomki Jajo węża

Terkoczący projektor wyświetla na ekranie przeróżne obrazy, których związku ze sobą możemy się jedynie domyślać. Po tym ostentacyjnie awangardowym preludium, obnażającym maszynerię kinowej fikcji, zaczyna się właściwa część filmu. Oto młoda pielęgniarka Alma ma się zaopiekować słynną aktorką Elisabet Vogler, która znajduje się w stanie egzystencjalnego kryzysu. Pacjentka ucieka przed światem w bierność i milczenie. Kobiety wkrótce przenoszą się ze szpitala do domku nad morzem, gdzie ich relacja staje się coraz bardziej toksyczna. Dialektyka miłości i oziębłości. Fuzja umysłów. Metaforyczny i literalny wampiryzm. Wraz z upływem czasu kameralny dramat przepoczwarza się w psychologiczny horror. Równocześnie drapieżną i poetycką Personę Ingmar Bergman uważał za jeden ze swoich najbardziej spełnionych filmów.

Piotr Mirski

nagrody

Guldbagge Awards 1967 – najlepszy film, aktorka; National Society of Film Critics Awards 1968 – najlepszy film, aktorka, reżyser

Ingmar Bergman

Był jednym z najważniejszych twórców w historii kina artystycznego. Urodził się w 1918 roku, zmarł w 2007, dokładnie tego samego dnia, kiedy odszedł inny klasyk, Michelangelo Antonioni. Karierę w branży filmowej rozpoczął od poprawiania cudzych scenariuszy. Reżyserskie szlify zbierał jako asystent Alfa Sjöberga na planie Skandalu. Zadebiutował filmem Kryzys. Międzynarodową sławę zdobył dzięki Uśmiechowi nocy, a swoją pozycję ugruntował nakręconymi niedługo później Siódmą pieczęcią i Tam, gdzie rosną poziomki. Dalsze dekady przyniosły mu jeszcze więcej sukcesów. Do jego stałych współpracowników należeli operator Sven Nykvist oraz aktorzy Harriet Andersson, Bibi Andersson, Liv Ullmann i Max von Sydow. Pracował także w teatrze.

Wybrana filmografia

1946 Kryzys / Kris / Crisis

1953 Wakacje z Moniką / Sommaren med Monika / Summer with Monika

1955 Uśmiech nocy / Sommarnattens leende / Smiles of a Summer Night

1957 Siódma pieczęć / Det sjunde inseglet / The Seventh Seal

1957 Tam, gdzie rosną poziomki / Smultronstället / Wild Strawberries

1960 Źródło / Jungfrukällan / The Virgin Spring

1961 Jak w zwierciadle / Såsom i en spegel / Through a Glass Darkly

1966 Persona

1972 Szepty i krzyki / Viskningar och rop / Cries and Whispers

1973 Sceny z życia małżeńskiego / Scener ur ett äktenskap / Scenes from a Marriage (TV)

1977 Jajo węża / The Serpent's Egg

1978 Jesienna sonata / Höstsonaten / Autumn Sonata

1983 Fanny i Aleksander / Fanny och Alexander / Fanny and Alexander (TV)

2003 Sarabanda / Saraband (TV)

Twórcy

reżyseria Ingmar Bergman
scenariusz Ingmar Bergman
zdjęcia Sven Nykvist
montaż Ulla Ryghe
muzyka Lars Johan Werle
obsada Bibi Andersson, Liv Ullmann, Margaretha Krook, Gunnar Björnstrand
producent Ingmar Bergman
produkcja Svensk Filmindustri (SF)
właściciel praw Ambasada Szwecji
język szwedzki, angielski
barwa cz.-b.