Popiół i diament
W hotelu gromadzą się miejscowe władze, aby uczcić zakończenie wojny. Wśród gości znajduje się komunista Szczuka. Podziemna organizacja wydała na niego wyrok śmierci. Zamachu ma dokonać Maciek Chełmicki, żołnierz AK. Pierwsza próba zabójstwa nie udaje się, więc Maciek również pojawia się w hotelu. Spotkanie z barmanką Krystyną rodzi w nim wątpliwości. Czy warto jeszcze zabijać, skoro wojna się skończyła? Powojenna rzeczywistość nie oferuje żadnej alternatywy.
Film został entuzjastycznie przyjęty zarówno przez publiczność jak i krytykę. Stanisław Grochowiak pisał: Popiół i diament Andrzeja Wajdy to dzieło moralisty i filozofa- dzieło, w którym racje polityczne stanowią kanwę do rozegrania prawd ostatecznych.
Zbigniew Cybulski, wcielający się w rolę Maćka, wzorował się na nowym typie aktorstwa charakterystycznym dla Jamesa Deana czy Marlona Brando. W juniorkach i ciemnych okularach nie przystawał do rzeczywistego wizerunku akowca, a jednak jego kreacja urosła do rangi mitu, choć początkowo Wajda rozpatrywał do tej roli kandydaturę Tadeusza Janczara.
Beata Cyganek
Andrzej Wajda, reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta i scenograf, urodził się w 1926 r. Studiował malarstwo na ASP w Krakowie (1946-50), następnie reżyserię w PWSF w Łodzi. Andrzej Wajda jest jednym z najwybitniejszych i najpopularniejszych polskich reżyserów a zarazem współtwórcą polskiej szkoły filmowej. Pierwsze kroki w zawodzie stawiał u boku Aleksandra Forda przy filmie Piątka z ulicy Barskiej. Debiutował filmem Pokolenie, opowieścią o losach młodzieży z warszawskich przedmieść podczas okupacji hitlerowskiej. Wajda jest reżyserem niezwykle płodnym i wszechstronnym. Zrealizował filmy psychologiczne, historyczne, polityczne, adaptacje dzieł literaturackich. W każdym z tych gatunków stworzył obrazy, które na stałe weszły do historii polskiego kina. W dowód uznania za wybitne zasługi w dziedzinie filmu Wajda otrzymał wiele prestiżowych nagród. W 2000 r. jako pierwszy polski filmowiec otrzymał Oscara - za całokształt twórczości.
Wajda zajmuje się również reżyserią teatralną. Związany jest z krakowskim Teatrem Starym i warszawskim Teatrem Powszechnym.
Filmografia:
1954 Pokolenie/ A Generation
1957 Kanał/ Canal
1958 Popiół i diament/ Ashes and Diamonds
1959 Lotna
1960 Niewinni czarodzieje/ Innocent Sorcerers
1965 Popioły/ The Ashes
1968 Wszystko na sprzedaż/ Everything for Sale
1968 Bramy raju/ Gates to Paradise
1970 Krajobraz po bitwie/ Landscape After the Battle
1973 Wesele/ The Wedding
1974 Ziemia obiecana/ Promised land
1976 Człowiek z marmuru/ Man of Marble
1979 Panny z Wilka/ The Girl from Wilko
1981 Człowiek z żelaza/ Man of Iron
1983 Danton
1986 Kronika wypadków miłosnych/ Chronicle of Amorous Accidents
1992 Pierścionek z orłem w koronie/ The Ring with a Crowned Eagle
1996 Panna Nikt/ Miss Nobody
1999 Pan Tadeusz
2002 Zemsta/ The Revenge