English

Nie oglądaj się teraz

Nicolas Roeg
Don’t Look Now
Wielka Brytania, Włochy 1973 / 110’
Walkabout Człowiek, który spadł na ziemię

Nie oglądaj się teraz - powiedział John. - Ale dwa stoły dalej siedzi para starych dziewczynek, które próbują mnie zahipnotyzować - tak zaczyna się powieść Daphne du Maurier, którą przeniósł na ekran po licznych scenariuszowych przeróbkach Nicolas Roeg. Efekt okazał się porywający: mistrzowsko zmontowane, genialnie udźwiękowione, wizualnie olśniewające Nie oglądaj się teraz jest jednym z najoryginalniejszych horrorów, jakie kiedykolwiek powstały. Legendarną scenę małżeńskiej miłości, którą można w nim zobaczyć, brytyjski krytyk Peter Bradshaw nazwał zaś Prawdopodobnie najlepszą, najczulszą, a może po prostu najprawdziwszą sceną seksu w historii kina. Seks w dziele Roega to oręże przeciw śmierci i żałobie, w jakiej pogrążeni są rodzice (Julie Christie i Donald Sutherland) tragicznie zmarłej dziewczynki. Podczas podróży do Wenecji, gdzie John zajmuje się renowacją kościoła, para spotyka dwie siostry. Jedna z nich, niewidoma jasnowidzka, twierdzi, że jest w kontakcie ze zmarłą córeczką Baxterów. Nie oglądaj się… wciąga nas w świat wizji, przeczuć i znaków, prowadząc widzów po mrocznym labiryncie Wenecji, gdzie w wilgotnych zaułkach miga czerwony płaszczyk tajemniczej zjawy. Przeszłość i przyszłość, przypadek i przeznaczenie przeplatają się nieustannie w retrospekcjach i wizjach, kreślonych na ekranie intensywną czerwienią.

Małgorzata Sadowska

nagrody

BAFTA 1974 - najlepsze zdjęcia

Nicolas Roeg

Urodzony w 1928 roku, jest jednym z najoryginalniejszych brytyjskich twórców, reżyserem z pasją burzącym porządek klasycznej narracji, mistrzem montażu, wybitnym stylistą. Wchodząc z kamerą w głąb ukrytych obsesji, dręczących wspomnień, zbiorowych i jednostkowych traum czy seksualnych fantazji, zniósł na ekranie podział na przeszłość i teraźniejszość. Roeg przez lata zmagał się z odrzuceniem i niezrozumieniem, ale konsekwentnie podążał drogą outsidera, czego wyrazem jest nie tylko umieszczanie akcji filmów poza Wielką Brytanią (w Australii, na Seszelach, w Wiedniu), lecz także obsadzanie w głównych rolach artystów kojarzących się z kontrkulturowym buntem (David Bowie, Mick Jagger, Art Garfunkel). Funkcjonujące poza kanonem, zbyt późno docenione filmy - PerformanceNie oglądaj się terazWalkabout, Człowieka, który spadł na ziemięZmysłowa obsesja - obecnie mają status dzieł kultowych: zachwycających wizualnie, wciągających, prowokacyjnych baśni dla dorosłych.

Wybrana filmografia

1970 Performance

1971 Walkabout

1973 Nie oglądaj się teraz / Don’t Look Now

1976 Człowiek, który spadł na ziemię / The Man Who Fell to Earth

1980 Zmysłowa obsesja / Bad Timing

1983 Eureka

1985 Z przymrużeniem oka / Insignificance

1988 Tor 29 / Track 29

1990 Wiedźmy / Witches

Twórcy

reżyseria Nicolas Roeg
scenariusz Allan Scott, Chris Bryant (based on Daphne du Maurier's novel)
zdjęcia Anthony Richmond
montaż Graeme Clifford
muzyka Pino Donaggio
obsada Julie Christie, Donald Sutherland, Hilary Mason, Clelia Matania, Renato Scarpa
producent Peter Katz
produkcja Casey Productions, Eldorado Films, D.L.N. Ventures Partnership
właściciel praw Tamasa
język angielski