English

Peter Tscherkassky – filmy krótkie 2

75’

Freeze Frame

Austria 1983 / 9’38’’

Manifest found footage, filmowa rewolucja marginalizowanych elementów przeciwko przezroczystości medium. Jeśli kino jest oknem na świat, to w to okno wstawiono (a następnie roztrzaskano) witraż. Jeden za drugim padają bastiony filmowego spektaklu – załomy i zakamarki przypuszczają szturm na centrum kadru, taśma potwornieje, wybrzusza się i domaga autonomii, by w finale spłonąć – w niemym proteście przeciwko domknięciu narracyjnej ramy.

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
dźwięk: Peter Tscherkassky
producent: Peter Tscherkassky
produkcja: P.O.E.T. picture production
właściciel praw: Sixpack Film
język: bez dialogów
barwa: kolor i cz.-b.

kelimba

Austria 1986 / 10’

Delikatny, korzenny rytm greckiej muzyki folkowej przesiąka strukturę filmu. Figuratywne elementy zredukowane zostają do roli nośników dźwięku. Ujęcia przelewają się w siebie swobodnie, zestawiane na zasadzie łagodnych kontrastów. Harmonii dopełnia eliptyczna konstrukcja filmu oparta na organicznym cyklu pór roku. Niebieskawa aura przedwiośnia przełamywana jest przez wzbierające zielenie i zastępowana czerwienią lata, by ostatecznie ugrząźć w zimowej szarudze.

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
producent: Peter Tscherkassky
produkcja: P.O.E.T. picture production
właściciel praw: Sixpack Film
język: niemiecki
barwa: kolor i cz.-b.

Happy-End

Austria 1996 / 10’

Cukierki, karmelki, eskimoski, czekolada. W rytmie przeboju Annie Cordy z lat 50. upływają dni Elfriede i Rudolfa. Ich domowe archiwum zawiera materiały filmowe zarejestrowane na przestrzeni niemal dwóch dekad. Wciąż przy tym samym, pokrytym ceratą stole, wciąż z pełnym kieliszkiem oblepiającego palce likieru w dłoniach. Z myślą o kim rejestrowane są te ich mieszczańskie bachanalia? Kto jest odbiorcą rosnących w naszych domach stert portretów rodzinnych we wnętrzach?

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
muzyka: Annie Cordy, Michel Chion
producent: Peter Tscherkassky
produkcja: P.O.E.T. picture production
właściciel praw: Sixpack Film
język: bez dialogów
barwa: kolor i cz.-b.

Shot-Countershot

Austria 1987 / 0’22’’

Ujęcie to najmniejsza dynamiczna jednostka budulca filmowego zawarta między dwoma najbliższymi cięciami. Wystrzał – właściwy lub antycypowany – to esencjonalny składnik westernu, jednego z najstarszych gatunków filmowych. Ujęcie przedstawiające wystrzał stanowi zarzewie konfliktu leżącego u podstaw kinowej dramaturgii. Dopełnione przeciwujęciem przeradza się w pojedynek. Pozostawione samo sobie, błąka się jak wystrzelona w pozakadrową przestrzeń kula.

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
producent: Peter Tscherkassky
produkcja: P.O.E.T. picture production
właściciel praw: Sixpack Film
język: bez dialogów
barwa: cz.-b.

Coming Attractions

Austria 2010 / 25’

Wraz z D.W. Griffithem do kina wkroczyła perwersja. Filmowane postacie zmuszone zostały do ignorowania obecności kamery, by zapewnić nam komfort podglądania. Eksces zajął miejsce normy, norma – ekscesu. Czasy, w których kino opętane było szaleństwem widzialności, opatrzono szyldem kinematografu atrakcji i wepchnięto do archiwum. Tscherkassky aktualizuje je przy pomocy materiałów reklamowych – najświeższej manifestacji ekshibicjonizmu obrazu filmowego.

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
muzyka: Dirk Schaefer
producent: Peter Tscherkassky
produkcja: P.O.E.T. picture production
właściciel praw: Sixpack Film
język: angielski, niemiecki
barwa: cz.-b.

Get Ready

Austria 1999 / 1’40’’

Oficjalny trailer Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Viennale ’99, a zarazem topografia kinematograficznych fantazji utkana światłem. Reflektory samochodów, wściekłe miejskie neony i intensywne letnie słońce pulsują w szalonym rytmie projekcji stanowiącej swoisty pościg wyświetlanych naprzemiennie negatywów i pozytywów. Taśma grzeje się i strzępi, przy intensywnym elektronicznym akompaniamencie, by na końcu rozpłynąć się w świetle projektora/reflektora.

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
dźwięk: Kiawasch Saheb-Nassagh
producent: Peter Tscherkassky
właściciel praw: Sixpack Film
język: bez dialogów
barwa: cz.-b.

Instructions for Light and Sound Machine

Instructions for a Light and Sound Machine
Austria 2005 / 17’

W dobie technicznej reprodukcji dzieł sztuki elementarne wymogi maszynerii zmuszają do rozbicia gry aktora na szereg dających się montować epizodów. Aparat powołuje do życia bohatera, złożonego ze skradzionych aktorowi wizerunków, by uwięzić go na zawsze pomiędzy czołówką a napisem zwiastującym koniec. Brzydki – jedno z ogniw triady pochodzącej z filmu Sergia Leone, wciągnięty na stół montażowy ze zgrozą uświadamia sobie ograniczone warunki możliwości swojego istnienia.

reżyseria: Peter Tscherkassky
scenariusz: Peter Tscherkassky
zdjęcia: Peter Tscherkassky
montaż: Peter Tscherkassky
muzyka: Dirk Schaefer
obsada: Clint Eastwood, Eli Wallach, Lee Van Cleef
producent: Peter Tscherkassky
produkcja: P.O.E.T. picture production
właściciel praw: Sixpack Film
język: bez dialogów
barwa: cz.-b.

Peter Tscherkassky

Peter Tscherkassky urodził się w Wiedniu w 1958 roku. Studiował filozofię. Realizacją filmów zajmuje się od roku 1979. Prowadzi praktyczne zajęcia filmowe na uniwersytetach sztuki stosowanej w Wiedniu i Linzu. W roku 1991 był jednym z założycieli Sixpack Film. W latach 1993–1994 kierował Diagonale – Festiwalem Filmu Austriackiego. W roku 1995 wydał książkę Peter Kubelka (wspólnie z Gabriele Jutz). Od roku 1984 zajmuje się również publicystyką.

To jeden z najważniejszych autorów współczesnego kina eksperymentalnego. W swojej twórczości Tscherkassky łączy wiele najważniejszych dla austriackiej awangardy wątków – zainteresowanie materią celuloidowej taśmy, wykorzystanie materiałów archiwalnych (found footage), powtarzalność. W jego efektownych filmach, nakręconych w rzadkiej dla kina eksperymentalnego drogiej technice szerokoekranowej, świat przedstawiony związany jest nierozerwalnie z samym nośnikiem, na którym istnieje. Zostało to pokazane w jego najsłynniejszej pracy Outer Space, w której horror młodej dziewczyny uwięzionej w opustoszałym domu przenosi się na taśmę filmową, która zaczyna gwałtownie pulsować, deformując obraz. Kolejna jego uznana praca, Instructions for a Light and Sound Machine, miała premierę na festiwalu w Cannes w sekcji Piętnastka Reżyserów (Quinzaine des réalisateurs).

Filmografia

1979–1980 Kreuzritter (short)

1980 Portrait (short)

1981 Rauchopfer (short)

1981 Anderlaß / Bloodletting (short)

1982 Erotique (short)

1982 Liebesfilm / Love Film (short)

1982 Sechs über Eins (short)

1982 Ballett N†3 (short)

1983 Urlaubsfilm / Holiday Movie (short)

1983 Freeze Frame (short)

1983 Partita (short)

1983 Miniaturen – viele Berliner Künstler in Hoisdorf / Miniaturen – Many Berlin Artists in Hoisdorf (short)

1984 Ballet 16 (short)

1984 Motion Picture (La Sortie des Ouvriers de l’Usine Lumière à Lyon) (short)

1985 Manufraktur / Manufracture (short)

1986 kelimba (short)

1987 Shot-Countershot (short)

1987–1989 Daniel Paul Schrebers Stimmvisionen and Schizo-Schreber (short)

1988 Brehms tierisches Leben (short)

1987–1989 tabula rasa (short)

1988–1989 à jour (short)

1992 Parallel Space: Inter-View (short)

1993 Denkwürdigkeiten eines Nervenkranken (co-dir., short)

1996 Happy-End (short)

1997–1998 L’Arrivée (short)

1999 Outer Space (short)

1999 Get Ready (Viennale ’99 Trailer) (short)

2001 Dream Work (short)

2005 Instructions for a Light and Sound Machine (short)

2006 Nachtstück / Nocturne (short)

2010 Coming Attractions (short)