English

Zagubieni

Petr Zelenka
Lost in Munich / Ztraceni v Mnichove
Czechy 2015 / 105’
Wszystkie nieprzespane noce Zwariować ze szczęścia

Petr Zelenka, jeden z najbardziej znanych i lubianych w Polsce współczesnych czeskich reżyserów, twórca Opowieści o zwyczajnym szaleństwie, nie traci humoru i pełnego dystansu spojrzenia na rzeczywistość. Jego Zagubieni zaczynają się jako opowieść o dziennikarzu śledczym na tropie skandalu. 2008 rok, w mediach trwa dyskusja o układzie monachijskim sprzed siedmiu dekad, gdy francuski premier Édouard Daladier zdradził Czechów i wszedł w alians z Hitlerem. Ambasador Francji w pojednawczym geście przywozi do Pragi papugę zmarłego polityka. Zapomina jednak, że ptak mówi. Czasami bardzo niewygodne rzeczy. Nagle film Zelenki odwraca się o 180 stopni. Reżyser zamienia typową komedię w przewrotny mockument. Tworzy satyrę o niezwykle długim ostrzu. Drwi z Czechów, ich stosunku do przeszłości i codzienności, z narodowych stereotypów i obrazu Francuzów. Z ciętym humorem odtwarza też proces produkcji filmów: łatanie dziur i błędów, bełkotliwe wypowiedzi aktorów w wywiadach, dostosowywanie artystycznych wizji do budżetów. Nie zapomina również wbić szpili polskim reżyserom. Przede wszystkim pokazuje jednak, jak nieustannie od nowa pisze się historię. A wszystko to z inteligentną ironią, w duchu padających w filmie słów HeydrichaCzesi to śmiejące się bestie.

Krzysztof Kwiatkowski

Petr Zelenka

Czeski dramaturg, scenarzysta, reżyser filmowy i teatralny. We wczesnej młodości był basistą i tekściarzem punkowej grupy V noci. Pierwsze próby filmowe podejmował na przełomie lat 80. i 90. na Wydziale Filmowym i Telewizyjnym praskiej Akademii Sztuk Scenicznych. Po studiach pracował jako dramaturg studia filmowego Barrandov oraz realizował filmy dla czeskiej telewizji. Zadebiutował paradokumentem Mňága – Happy End – fikcyjną historią rzeczywiście istniejącego zespołu Mňága a Zdorp, wymykającego się spod kontroli wytwórni płytowej. Międzynarodowy rozgłos przynieśli mu pokazywani na festiwalach w Salonikach i Valladolid Guzikowcy, którzy zdobyli pięć Czeskich Lwów. Wielką popularność zyskał także zrealizowany na podstawie jego scenariusza film Samotni Davida Ondřička. Znany jest również jako twórca teatralny: dramat Opowieści o zwyczajnym szaleństwie wystawił w 2001 roku w praskim Teatrze Dejvicki (przetłumaczono go i grano m.in. w Anglii, Japonii, Polsce, Rosji, Serbii, na Węgrzech i Słowacji). Inna z jego sztuk, Oczyszczenie, napisana została dla Starego Teatru w Krakowie. Ponadto w scenerii opustoszałej fabryki w Nowej Hucie Zelenka nakręcił własną wersję Braci Karamazow. Reżysera wyróżnia czarny humor i nieskrępowana wyobraźnia oraz umiejętność celnego portretowania ludzi balansujących między przeciętnością a szaleństwem.

Filmografia

1996 Mňága - Happy End

1997 Guzikowcy / Knoflíkári / Buttoners

2002 Rok diabła / Rok ďábla / Year of the Devil

2008 Bracia Karamazow / Karamazovi / The Karamazovs

2015 Zagubieni / Ztraceni v Mnichově / Lost in Munich