Hitler, film z Niemiec

Urodził się w 1935 roku w Nossendorf (Pomorze Zachodnie). Był wychowywany przez ojca, przemysłowca. Nigdy nie poznał matki, która odeszła, kiedy miał sześć miesięcy. Jego ojciec nienawidził nazistów i po cichu wspierał aliantów. W 1947 roku rodzina przeprowadziła się do Rostocku, gdzie ojciec zaczął pracować jako fotograf. Dzięki przeprowadzce Hans-Jürgen miał kontakt z teatrem, muzyką i kinem w wydaniu radzieckich produkcji Sovexportu i niemieckiej DEFY (wytwórnia filmowa Deutsche Film Aktiengesellschaft). Tutaj zetknął się także z Benno Bessonem z Berliner Ensemble Brechta, który zaprosił młodego Syberberga do Berlina, gdzie powstał jego pierwszy, nakręcony kamerą 8 mm film z przedstawienia Brechta. 20 lat później Brecht wykorzystał ten materiał w dokumencie Nach meinem letzten Umzug… (1971). W 1953 roku Syberberg uciekł do Niemiec Zachodnich. Najpierw odbył podróż po Europie, był w Paryżu, Londynie, Wiedniu, Rzymie, Berlinie Zachodnim. Potem studiował w Monachium literaturę niemiecką i historię sztuki. Od 1963 roku pracował w bawarskim radiu i telewizji, realizując reportaże, audycje monograficzne i krótkie filmy dokumentalne. W 1968 roku zadebiutował filmem fabularnym pt. Scarabea – Ile ziemi potrzebuje człowiek?. Dwa lata później powstało San Domingo, które spotkało się z dość chłodnym przyjęciem wśród rodzimych krytyków. Filmem Ludwig – Requiem dla dziewiczego króla z 1972 roku Syberberg rozpoczął tzw. trylogię niemiecką, w której mierzył się z narodowymi niemieckimi mitami i bohaterami. Kolejnym filmem cyklu był Karol May (1974) i w końcu Hitler – film z Niemiec (1977), pokazywany m.in. na festiwalu w Cannes 1978 roku w sekcji Un Certain Regard. „Uzależnienie” od twórczości Wagnera widać również w późniejszych filmach Syberberga. W 1975 roku reżyser zrealizował dokument Winifred Wagner i historia domu Wahnfried w latach 1914–1975, w którym przeprowadził wywiad z żoną syna kompozytora, Winifried. Na setną rocznicę premiery Parsifala Wagnera Syberberg nakręcił film na postawie opery, gdzie po raz pierwszy (w roli Kundry) obsadził Edith Clever, z którą współpracował przy kolejnych projektach, m.in. przy Nocy (1985). Hans-Jürgen Syberberg do dziś jest postrzegany jako jeden z najbardziej kontrowersyjnych twórców niemieckiego kina. Pod koniec lat 90. przestał realizować filmy. W latach 2001–2010 prowadził dziennik na swojej stronie internetowej www.syberberg.de. Jego twórczość charakteryzuje się przede wszystkim kompilacją różnych dziedzin sztuki. Swoje filmy i instalacje pokazywał m.in. na documenta 7 (1982) i documenta 10 (1997) w Kassel. W 2003 roku w Centrum Pompidou zorganizowano retrospektywę artysty. Projekt Syberberg i Wagner powstał z okazji dwusetnej rocznicy urodzin niemieckiego kompozytora i zwraca uwagę na wpływ, jaki wywarła twórczość Wagnera na kino Hansa-Jürgena Syberberga. Organizatorami projektu są: Goethe-Institut, Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku, Filmoteka Narodowa, Fundacja Kampania Artystyczna.