Pociąg
Akcja filmu toczy się w pociągu jadącym z Warszawy na Hel. Młoda kobieta Marta, podążający w ślad za nią nieco szalony chłopak Staszek, Jerzy - lekarz przeżywający śmierć swojej pacjentki, kokieteryjnie irytująca żona adwokata i jej podtatusiały mąż, ksiądz i uczestnicy pielgrzymki, pasażer cierpiący na bezsenność, troskliwa konduktorka i kierownik pociągu - oto bohaterowie utworu Kawalerowicza. Wieść o ukrywającym się w pociągu mordercy wywołuje wśród nich niezwykłe poruszenie. Kiedy z wagonu wyskakuje jakiś człowiek, podróżni ruszają za nim w pościg.
Dzięki wirtuozerii reżysera mamy szansę przypatrzeć się z bliska psychologicznej grze, jaką prowadzą między sobą pasażerowie. Każdy człowiek jest w pewnym sensie niezadowolony z tego, co ma - mówił Kawalerowicz - i zostawia sobie jakąś furtkę, jakąś niejasną perspektywę. Ograniczenie przestrzeni wymusiło na reżyserze pewne rozwiązania formalne, które "zagęszczają" akcję. Pociąg Kawalerowicza to reżyserski majstersztyk. Film zdobył Nagrodę im. Georges'a Mélièsa i wyróżnienie dla Lucyny Winnickiej (Marta) na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji.
Beata Cyganek
Jerzy Kawalerowicz, wybitny reżyser i scenarzysta, urodził się w 1922 r. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych i w Instytucie Filmowym w Krakowie. Jako student asystował przy realizacji pierwszych powojennych filmów polskich, m.in. Zakazanych piosenek Leonarda Buczkowskiego (1946). Od 1951 roku pracuje jako samodzielny reżyser. Jego pierwszy film fabularny Gromada (1951) został wyróżniony na festiwalu w Karlovych Varach. Udany debiut reżyserski umożliwił mu realizację kolejnych filmów fabularnych. W 1966 roku jego Faraon był nominowany do Oscara. Twórczość Kawalerowicza wykazuje doskonałe opanowaniu warsztatu realizatorskiego, wyczulenie na kompozycję plastyczną kadru. W dziełach swych podejmuje refleksję nad naturą człowieka i jego pozycją w świecie w sferze psychologicznych i politycznych uwarunkowań. Dzisiaj filmy Jerzego Kawalerowicza stanowią klasykę polskiego kina.
Filmografia:
1951 Gromada / The Village Mill
1953 Celuloza / Celullose
1956 Cień / Shadow
1959 Pociąg / Night Train
1960 Matka Joanna od Aniołów / Mother Joan of the Angels
1965 Faraon / Pharaoh
1971 Maddalena
1980 Spotkanie na Atlantyku / Chance Meeting on the Atlantic
1989 Jeniec Europy / The Hostage of Europe
1982 Austeria / The Inn
1995 Za co? / Why?
2001 Quo vadis