Odległy grom
1943 – rok bengalskiego Wielkiego Głodu. W wyniku działań wojennych, załamań gospodarczych oraz decyzji politycznych ceny żywności gwałtownie wzrosły, a ogromne rzesze mieszkańców wiejskich terenów Bengalu zostały pozbawione podstawowego produktu żywnościowego – ryżu. Klęska ta pochłonęła około trzech milionów ofiar. Ray pokazuje narastającą grozę i widmo głodu przez pryzmat losów młodego małżeństwa – bramina, który we wsi pełni funkcję lekarza i nauczyciela, oraz wielkodusznej i czułej Angany. Jako przedstawiciele wysokiej kasty stają przed bolesnym wyborem moralnym: czy zadbać o siebie kosztem innych, czy otworzyć się, a także swoje domostwo, na wspólnotę w potrzebie. Reżyser buduje atmosferę filmu za pomocą plastycznych obrazów (zanurzone w mętnej wodzie kobiety szukające jadalnych ślimaków) i szokujących epizodów (kobieta oddająca się oszpeconemu mężczyźnie za garść ryżu). Nigdy nie popadając w patos, tworzy przejmującą, jednocześnie realistyczną i symboliczną opowieść o społecznej katastrofie.
nagrody
- MFF w Berlinie 1973 – Złoty Niedźwiedź
- Nagroda Bengalskich Dziennikarzy 1974 – Soumitra Chatterjee
Satyajit Ray
Jeden z najważniejszych i najwybitniejszych twórców kina indyjskiego, które właśnie dzięki niemu zaistniało w świadomości zachodnich widzów. Urodzony w Kalkucie w 1921 roku w artystycznej bengalskiej rodzinie, najpierw pracował w reklamie oraz jako ilustrator książek. W 1947 roku reaktywował Calcutta Film Society. Trzy lata później, podczas podróży po Europie, miał okazję zobaczyć klasykę światowego kina, co w ogromnym stopniu wpłynęło na jego filmową wrażliwość. Jego pierwszy film z 1955 roku Droga do miasta okazał się sensacją festiwalu w Cannes – debiut był częścią tzw. trylogii Apu, która zalicza się do największych osiągnięć reżysera. Zrealizował ponad 30 filmów, fabularnych i dokumentalnych. Wśród najważniejszych motywów jego twórczości jest wnikliwa obserwacja społeczna, namysł nad przemianami kulturowymi Indii, etyczny wymiar relacji międzyludzkich i życiowych wyborów, trwałych i nietrwałych wartości. Subtelny stylista skupiony na wizualnym szczególe, niestrudzony badacz natury i psychologii człowieka. Zmarł w Kalkucie w 1992 roku.
Wybrana filmografia
1955 Droga do miasta / Pather Panchali / Pather Panchali
1956 Nieugięty / Aparajito / The Unvanquished
1958 Salon muzyczny / Jalsaghar / The Music Room
1959 Świat Apu / Apu Sansar / The World of Apu
1960 Bogini / Devi / Goddess
1961 Trzy córki / Teen Kanya / Three Daughters
1962 Kanczendzanga / Kanchanjungha / Kanchanjungha
1963 Wielkie miasto / Mahanagar / The Big City
1966 Idol / Nayak / The Hero
1969 Dni i noce w lesie / Aranyer Din Ratri / Days and Nights in the Forest
1970 Przeciwnik / Pratidwandi / The Adversary
1971 Towarzystwo z ograniczoną odpowiedzialnością / Seemabaddha / Company Limited
1975 Pośrednik / Jana Aranya / The Middleman