English

Nieugięty

Satyajit Ray
The Unvanquished / Aparajito
Indie 1956 / 108’
Droga do miasta Salon muzyczny

Druga część „trylogii Apu” kontynuuje wątki z Drogi do miasta. Rodzina Royów przenosi się do jednego ze świętych miast Indii. Ojciec chłopca nagle umiera i Sarbajaya powraca wraz z synem na wieś. Choć ścieżka dla Apu została już wytyczona – ma iść w ślady ojca i zostać kapłanem – to jego marzeniem jest nauka. Matka, decydując się na każde poświęcenie, wysyła go więc do szkoły. Chłopiec zdobywa stypendium i rusza do Kalkuty, by tam studiować. Nieugięty to z jednej strony historia dojrzewania, rozkwitu, przejścia od dzieciństwa do młodzieńczości, pełnej ciekawości świata. Z drugiej zaś to opowieść o rozstaniu matki i dziecka, które postanawia iść własną drogą. Entuzjazm Apu zostaje więc skontrowany z pełnym rezygnacji cierpieniem Sarbajai. Ray, niezwykle czuły wobec swoich bohaterów i ich emocji, z delikatnością i elegancją buduje pełną prostoty, a jednocześnie wielowymiarową historię, w której każde drgnienie i niuans znajduje swój wizualny wyraz. 

Karolina Kosińska

nagrody

  • MFF w Wenecji 1957 – Złoty Lew, Nagroda Cinema Nuovo, Nagroda Krytyków
  • MFF w San Francisco 1958 - najlepszy film, reżyseria, Międzynarodowa Nagroda Krytyków

Satyajit Ray

Jeden z najważniejszych i najwybitniejszych twórców kina indyjskiego, które właśnie dzięki niemu zaistniało w świadomości zachodnich widzów. Urodzony w Kalkucie w 1921 roku w artystycznej bengalskiej rodzinie, najpierw pracował w reklamie oraz jako ilustrator książek. W 1947 roku reaktywował Calcutta Film Society. Trzy lata później, podczas podróży po Europie, miał okazję zobaczyć klasykę światowego kina, co w ogromnym stopniu wpłynęło na jego filmową wrażliwość. Jego pierwszy film z 1955 roku Droga do miasta okazał się sensacją festiwalu w Cannes – debiut był częścią tzw. trylogii Apu, która zalicza się do największych osiągnięć reżysera. Zrealizował ponad 30 filmów, fabularnych i dokumentalnych. Wśród najważniejszych motywów jego twórczości jest wnikliwa obserwacja społeczna, namysł nad przemianami kulturowymi Indii, etyczny wymiar relacji międzyludzkich i życiowych wyborów, trwałych i nietrwałych wartości. Subtelny stylista skupiony na wizualnym szczególe, niestrudzony badacz natury i psychologii człowieka. Zmarł w Kalkucie w 1992 roku. 

Wybrana filmografia

1955 Droga do miasta / Pather Panchali / Pather Panchali

1956 Nieugięty / Aparajito / The Unvanquished

1958 Salon muzyczny / Jalsaghar / The Music Room

1959 Świat Apu / Apu Sansar / The World of Apu

1960 Bogini / Devi / Goddess

1961 Trzy córki / Teen Kanya / Three Daughters

1962 Kanczendzanga / Kanchanjungha / Kanchanjungha

1963 Wielkie miasto / Mahanagar / The Big City

1966 Idol / Nayak / The Hero

1969  Dni i noce w lesie / Aranyer Din Ratri  / Days and Nights in the Forest

1970 Przeciwnik / Pratidwandi / The Adversary

1971 Towarzystwo z ograniczoną odpowiedzialnością / Seemabaddha / Company Limited

1975 Pośrednik / Jana Aranya / The Middleman

Twórcy

reżyseria Satyajit Ray
scenariusz Satyajit Ray
zdjęcia Subrata Mitra
montaż Dulal Dutta
muzyka Pandit Ravi Shankar
obsada Kanura Banerjee, Pinaki Sen Gupta, Kanu Banerjee, Smaran Ghosal
producent Satyajit Ray
produkcja Epic Films
właściciel praw RDB Entertainments
język bengalski
barwa cz.-b.