Reha Erdem – masterclass

Rany i nadzieja

Hipnotyzujący świat tworzony przez Rehę Erdema – zaludniony przez istoty dzielące wspólny los, trawione obawami będącymi refleksem odwiecznych problemów ludzkości – może być interpretowany na wiele sposobów. Reha Erdem jest jednym z najbardziej utalentowanych i oryginalnych reżyserów tureckich. W swej twórczości, począwszy od debiutu pełnometrażowego Och, księżyc (1989), eksploruje rozmaite oblicza egzystencji człowieka. Jego drugim filmem był thriller o zabarwieniu filozoficznym Pogoń za pieniądzem (1999). Ukoronowaniem rozważań reżysera na temat absurdalnej rutyny codziennego życia stał się film Mamo, boję się (2004), w błyskotliwy sposób prezentujący szereg ról, w które musi wcielać się mężczyzna. Reha Erdem widzi dorastanie jako nieustającą i dramatyczną walkę z różnymi przeciwnościami, której przyświeca jednak iskierka nadziei. Tak samo wygląda to w górskich wioskach (Czasy i wiatry, 2013 i Jin, 2013), jak i w centrum Stambułu (Życie Hayat, 2008). Żywiołowa i nieco ironiczna historia rozgrywająca się w zaśnieżonym granicznym miasteczku (Kosmos, 2009) daje reżyserowi pretekst do mistrzowskiej zabawy sposobami postrzegania czasu i przestrzeni. Twórczość reżysera przekracza ustalone reguły sztuki filmowej i konwenanse społeczne, co zaobserwować można w filmie Kobiece pieśni (2013), ponadczasowym studium męskich tragedii i uzdrawiającej mocy kobiet.

W kilku filmach Rehy Erdema pojawia się tajemnicza kwestia: Połóż prawą dłoń na mojej piersi i obejmij mnie prawą ręką!, którą można uznać za symboliczne motto jego artystycznych wizji, wypełnionych bólem, strachem, dojrzewającym buntem, nadzieją i miłością.

Esin Küçüktepepınar