English
We really need you tonight. „Pięć diabłów” od dziś w kinach!

- W "Czerwonym pająku" mogłem pokazać rzeczy, które w dokumencie byłyby nieetyczne i niemoralne. Pokazać własne perwersje - mówi Marcin Koszałka, reżyser filmu "Czerwony pająk", pokazywanego w sekcji Pokazy specjalne

Rozmowa z Marcinem Koszałką, gościem MFF T-Mobile Nowe Horyzonty

Marta Bałaga: Podobno zrobiło Ci się za ciasno w dokumencie. I stąd ten film.

Marcin Koszałka: - To taka kokieteria. Jestem jak alpinista, który lubi jeździć w różne miejsca i mierzyć się z nową przestrzenią. Fabularna przygoda była ciekawym wyzwaniem, bo po raz pierwszy miałem do dyspozycji tylko swoją wyobraźnię. A dokument bardzo ogranicza, choć i tak nie pokazuje prawdy; reżyser zawsze robi film pod siebie i kształtuje bohatera. Chciałem się sprawdzić. Połączyć doświadczenie reżysera dokumentalnego - którego zadanie polega przecież na tym, żeby wychwycić fałsz - z fikcją. W "Czerwonym pająku" mogłem pokazać rzeczy, które w dokumencie byłyby nieetyczne i niemoralne. Pokazać własne perwersje.

"Czerwony pająk" to bardzo chłodny film. Zimna analiza. - W moim rodzinnym domu wciąż słychać było krzyk. Matka zawsze powtarzała mi, że jestem zerem. Ale i tak najbardziej przeraża mnie cisza. Chłodne spojrzenie na relacje międzyludzkie jest o wiele bardziej niepokojące niż wyrzucanie wszystkich emocji na zewnątrz. Praca nad tym filmem przypominała filmowanie dzikiego zwierzęcia, lwa chodzącego po klatce - nie nawiązujesz z nim kontaktu, tylko go obserwujesz. Starałem się wywołać w widzu dyskomfort. Kinematografia dawno wyzbyła się szkolnych rozwiązań i na szczęście nie musisz zawsze stawać po stronie bohatera, tylko możesz uczestniczyć w jego odysei. Film można przeżywać na różnych poziomach emocjonalnych.

Dlatego niczego w nim nie wyjaśniasz? - To byłoby zabójstwo filmu i moja reżyserska porażka. Kino powinno być tajemnicą. Cieszy mnie, gdy widz cały czas myśli, gdy sam zaczyna szukać odpowiedzi. To nie jest tak, że niczego nie wyjaśniam; po prostu zostawiam miejsce na budowanie własnych interpretacji. Jasna definicja zła nie istnieje. Krzysztof Gierowski, najsłynniejszy w Polsce profiler pracujący z seryjnymi zabójcami, powiedział, że po tylu latach wciąż nie był w stanie wyjaśnić, dlaczego niektórzy zabijają. Mój bohater nie odczuwa dylematów - on przebywa w przestrzeni czystego zła. Nie miota się, nie odczuwa wątpliwości, tylko zmierza prosto do celu. Jak ten pilot samolotu Germanwings, który świadomie spowodował katastrofę i zabił tylu ludzi. To film o pragnieniu. I o fascynacji złem.

Pokazujesz świat, w którym wszyscy mówią, co masz robić i jak żyć. Jest duszny, klaustrofobiczny. Myślisz, że stanie się zabójcą jest tu aktem wolności? - Pewnym perpetuum mobile zła i przemocy jest tu przestrzeń, tak. Ona też jest sprawcą. Ale kieruję się jednak analityką Gierowskiego - próba znalezienia jakiegokolwiek prostego rozwiązania po pierwsze byłaby nieprawdziwa, a po drugie banalna. Wolę, żeby ten film cię drażnił, żebyś się nad nim zastanawiała. Grający tytułowego bohatera Adam Woronowicz dużo rozmawiał z Gierowskim o zachowaniu seryjnego zabójcy. Taki sprawca w pewnym stopniu wstydzi się swojej ofiary i czeka na moment upokorzenia. Dopiero to go nakręca do uderzenia i potem odczuwa olbrzymią przyjemność. Bo to jest erekcja, to jest pieprzenie. Jedyne, jakiego ci ludzie potrzebują - żyją pod maską normalnego życia.

Skąd w nas ta fascynacja złem? Dlaczego tak pociągające?- Gierowski powiedział mi, że popełnienie morderstwa przypomina przeprawienie się na drugi brzeg rzeki po spróchniałym moście. Tylko najwięksi śmiałkowie mogą się na to zdobyć. Nie twierdzę, że mordercy są nadludźmi. Gardzimy nimi, ale jednocześnie fascynuje nas to, że są już po drugiej stronie. Coś nam w tym imponuje. W przypadku Karola Kota, którego postacią się inspirowałem, zaciekawiło mnie, że sam wydał na siebie wyrok śmierci. Nikt go o nic nie pytał, a on i tak otwarcie przyznawał: "Uderzyłem 24 razy. Jeszcze poprawiłem. Coś jeszcze?". Żeby stać się legendą, musisz się zniszczyć. Nie ma innej drogi. Dlaczego? Wciąż nie mam na to odpowiedzi. Albo mam cztery, a po rozmowie z tobą będę miał piątą. Nie chciałem się powtarzać i robić kolejnego filmu o zmęczonym śledczym, który biega za mordercą i strasznie to przeżywa. Nie jestem w stanie zrobić filmu dla każdego, który będzie łatwy w oglądaniu i przyjemny w myśleniu. Wolę niedopowiedzenia, prześwitujące gdzieś błyski. "Czerwony pająk" to właśnie taka zabawa chwilami błysków.

Rozmawiała Marta Bałaga


czytaj także
Dystrybucja „Zmysłowe i porywające”: krytycy chwalą „Pięć diabłów” 7/12/22
News Sprezentuj festiwal pod choinkę. Świąteczny voucher na 23. Nowe Horyzonty 8/12/22
Nowe Horyzonty VOD 268 powodów do radości. Świąteczna promocja Nowych Horyzontów VOD 13/12/22
Dystrybucja Kalendarz premier Stowarzyszenia Nowe Horyzonty na 2023 rok 15/12/22

Newsletter

OK