Filmy Dušana Makavejeva – legendy europejskiej kontestacji filmowej, skandalisty, nowofalowca, mistrza politycznej groteski, bohatera tegorocznej retrospektywy, były często uznawane za zbyt śmiałe obyczajowo i zakazywane przez cenzurę, zaskakiwały anarchistycznym nastrojem i eksperymentalną formą. Makavejev to twórca ponadczasowych alegorii, wyśmiewających i oskarżających faszyzm oraz komunizm. Filmy, do tej pory niezwykle rzadko pokazywane w Polsce, cieszą się podczas festiwalu ogromną popularnością.
Szczególnie polecamy najsłynniejsze dzieła reżysera: Sweet Movie z kontrowersyjną rolą Anny Prucnal (HEL 8: 26 lipca, 16:15; 28 lipca, 19:15) i WR – tajemnice organizmu, inspirowanego pracą i życiem psychologa i psychiatry Wilhelma Reicha (HEL 8: 24 lipca, 16:15; 26 lipca, 13:15). W programie również rozbijający schematy socrealizmu Człowiek nie jest ptakiem (HEL 3: 23 lipca, 18:45; 25 lipca, 21:45), zainspirowany historią z kroniki kryminalnej Miłosny przypadek, czyli tragedia telefonistki (HEL 3: 23 lipca, 21:45; 27 lipca, 15:45), antykapitalistyczna komedia romantyczna Coca-Cola Kid (HEL 2: 24 lipca, 15:45; HEL 8: 25 lipca, 10:15), ironiczne nawiązanie do pierwszego serbskiego filmu dźwiękowego Bezbronna niewinność (HEL 2: 25 lipca, 12:45; HEL 8: 27 lipca, 16:15) i dokument autobiograficzny Dziura w duszy (HEL 3: 28 lipca, 15:45).
W czwartek 26 lipca o godzinie 19:00 na scenie letniej Teatru Lalek odbędzie się spotkanie z reżyserem. Spotkanie poprowadzi Paweł T. Felis.
"Niewątpliwie lektura Makavejeva wymaga zgody na rzadko dziś spotykany tryb komunikacji z widzem - to nie "puszczanie oka" do widowni ani "pusta cytatologia" dla pochwalenia się własną erudycją, lecz głos niezgody na obsceniczność tego, co wydaje się normą, na represyjność systemu, który ugina się pod ciężarem drążących go od wewnątrz sprzeczności. Warto w ów głos, ale i towarzyszący mu akt pojednania ze światem, wsłuchać się uważnie także dziś - nawet jeśli pobrzmiewa melodią, o której chcielibyśmy jak najszybciej zapomnieć." (Konrad Klejsa, Autorzy kina europejskiego III)
"Od dawna marzyłam, by spotkać się Dušanem Makavejevem, wybitnym jugosłowiańskim reżyserem, twórcą przez całe życie łamiącym szablony, "Godardem Europy Wschodniej" (...). Moje marzenie udało się zrealizować w sierpniu 2011 roku, dzięki pośrednictwu Grega deCuira, autora niedawno wydanej w Serbii dwujęzycznej monografii czarnego kina jugosłowiańskiego i przyjaciela Makavejeva. Reżyser poprosił, bym naszej rozmowy nie nagrywała, gdyż "pełno w niej rzeczy nie nadających się do druku", ale nie miał nic przeciwko temu, by na jej podstawie napisać o nim szkic. Czynię to, organizując wspomnienia Makevejeva, który ma skłonność do nieustannego zbaczania z tematu, wręcz rozkoszowania się dygresjami, wokół kilku powtarzających się motywów."
Ewa Mazierska: Godard Europy Wschodniej Dušan Makavejev, czyli niewinność ocalona ("Kino", 2011, nr 12)
